Czym jest tektura?

Tektura to najgrubszy materiał papierniczy. Powstaje przez sklejenie od dwóch do kilku warstw masy papierniczej. Do jej wyrobu używa się włókien ścieru drzewnego - celulozy oraz masy makulaturowej. Zwykle uzupełniają jej skład również wypełniacze i dodatki chemiczne powodujące wzrost odporności na obciążenia, kontakt z wodą lub mrożenie albo zmieniające jej kolor, np. z brązowego na biały. Produkuje się również tektury powlekane m.in. folią spożywczą, przydatne do kontaktów z żywnością. Tektury nie używa się do pisania, ale jest materiałem nadającym się do druku offsetowego i fleksograficznego. Rozróżnia się kilka gatunków tektury z czego najpowszechniej używane w branży opakowań są tektura lita i tektura falista.

Tektura lita

Tektura lita to jednolity w masie materiał papierniczy o grubości nawet 3-4 milimetrów, dość trwały i sztywny. Najczęściej stosowana jest do produkcji opakowań pierwotnych niewielkich produktów, np. ozdobne, dwuczęściowe opakowania telefonów komórkowych czy tabletów produkowane są zwykle z tektury litej. Z niej powstają także prawie wszystkie opakowania farmaceutyczne i spożywcze - zadrukowane, kolorowe pudełka na leki, tabletki, kasze, makarony, herbaty oraz opakowania cukiernicze. Co ciekawe, tektura lita wypełnia także np. okładki książek czy wnętrza ozdobnych pudełek i ... rolek papieru toaletowego.

Tektura falista

Utworzona z jednej lub wielu warstw pofalowanego papieru, sklejonych naprzemiennie z jedną lub wieloma warstwami papieru to tektura falista. Głównie dzięki falowaniu środkowej warstwy jest dużo sztywniejsza i bardziej odporna na zgniatanie niż tektura lita, jest lżejsza gdyż dużą jej objętość wypełnia często powietrze co z kolei sprawia, że dobrze izoluje przed zmianą temperatur i chroni przed zgnieceniem. Przy tym jest zwykle sporo tańsza. To wszystko sprawiło, że to tektura falista zdobyła taką popularność stając się najpowszechniej używanym materiałem opakowaniowym na świecie, zwykle w formie kartonów różnego rozmiaru i rodzaju.

Rodzaje tektur falistych

Wyróżnia się cztery najpopularniejsze rodzaje tektur falistych w zależności od liczby warstw papieru w jego składzie:

• tektury faliste dwuwarstwowe - jedna warstwa pofalowanego papieru przyklejona do jednej warstwy pokrycia - tzw. fala otwarta, wykorzystywana w celach dekoracyjnych lub do ochrony np. jako substytut folii bąbelkowej
• tektury faliste trójwarstwowe - jedna warstwa pofalowanego papieru wklejona pomiędzy dwie warstwy pokrycia; zdecydowanie najpopularniejszy typy tektury, wysoka wytrzymałość przy stosunkowo małej objętości i niskim koszcie wytworzenia,
• tektury faliste pięciowarstwowe - dwie warstwy pofalowane wklejona na przemian między trzy warstwy pokrycia; tektura o wysokiej sztywności, stosowana do dużych kartonów, np. sprzętu AGD i RTV, dalekiego transportu lub pakowania cięższych, cennych produktów,
• tektury faliste siedmiowarstwowe - to aż 3 warstwy pofalowane wklejone na przemian między cztery warstwy pokrycia; znajdują zastosowanie w przy transporcie naprawdę ciężkich przedmiotów, np. silników, akumulatorów, transportu morskiego a nawet produkcji mebli lub przy produkcji wielkogabarytowych kartonów, np. całopaletowych

Typy fal w tekturze falistej

Charakterystycznym elementem tektury falistej jest warstwa specjalnie usztywnionego, pofalowanego papieru, której ten materiał opakowaniowy zawdzięcza swoje nadzwyczajne właściwości. Każda z 2, 3, 5 czy 7-warstwowych tektury ma w środku konkretny rodzaj fali, o ustalonej wysokości, która wpływa na właściwości tektury. Na rynku można spotkać różne typy fal, zależnie od przeznaczenia. Jakie wyróżniamy typy fali? Najpopularniejsze typy fali w tekturze falistej, z której konstruowane są zwłaszcza kartony to w kolejności od najmniejszej

• fala E, tzw. mikrofala, wysokość fali ok. 1,1 - 1,4 mm (odległość od podstawy fali do jej wierzchołka)
• fala B - najczęściej stosowana o wysokości fali 2,3 - 2,8 mm
• fala C - spotykana w większych pudłach samodzielnie lub w połączeniu z falą B, wysokość fali C to ok 3,4 -4,0 mm

Tektury pięciowarstwowe i siedmiowarstwowe powstają z połączenia powyższych typów fal (np. fala BC, EB, BCA, AAC itd.).

Jak powstaje tektura falista?

Zanim powstanie karton czy pudełko z tektury falistej, często w tym samym zakładzie gdzie wycina się pudełka wyprodukować trzeba najpierw tekturę falista. Do tego wykorzystuje się papiery w wielkich, kilkutonowych zwojach przywożone z papierni. Wytwarzanie tektury falistej odbywa się na maszynie zwanej potocznie tekturnicą. Jest to rozbudowany ciąg produkcyjny o długości ponad 100 metrów składający się z wielu podzespołów i etapów, od sklejarki po urządzenia układające arkusze tektury w stosy. Efektem pracy tekturnicy są płaskie arkusze tektury falistej wyprodukowane z konkretną falą, w konkretnym rozmiarze stricte pod dany rodzaj kartonu czy opakowania. Mogą one już na tym etapie zostać wzbogacone bigami, niezbędnymi do dalszej produkcji popularnych pudeł klapowych.

Z czego powstaje tektura falista? To nie tylko papier w rolach - inny na wierzch, inny na falę, ale też prąd, woda, sprężone powietrze i para wodna o bardzo dużym ciśnieniu i wysokiej temperaturze. Wiele elementów tekturnicy zostaje rozgrzanych do temperatury nawet 200°C. Jednak poza tymi mediami i papierem kluczowym składnikiem tego materiału opakowaniowego niezbędnym do sklejania warstw papieru ze sobą jest klej skrobiowy, przygotowywany zwykle w urządzeniach zwanych potocznie kuchniami kleju. Jest to raczej przyjazny środowisku składnik wytwarzany zwykle z... ziemniaków. Nanoszony na grzbiety fali  z wysoką dokładnością w najmniejszej możliwej ilości pełni od bardzo ważną rolę nadając tekturze sztywności i trwałości, a niewłaściwy jego skład może powodować rozwarstwianie tektury falistej.